Słownik

Czynny język roboczy

Język obcy, którego tłumacz nauczył się i który opanował obok swojego języka ojczystego na tyle dobrze, że rodzimi użytkownicy języka nie zauważają w jego wypowiedziach błędów, ewentualnie drobne. Jest to więc wysoka kompetencja językowa, gwarantująca optymalne tłumaczenie z języka obcego na ojczysty.

Uwierzytelnienie

Jeżeli tłumaczenie jest potrzebne w celu przedłożenia w urzędach, musi zostać uwierzytelnione. To znaczy, że tłumaczenie musi być wykonywane przez sądowo upoważnionego i zaprzysiężonego tłumacza, który stawia okrągłą pieczęć na dokumencie i tym samym potwierdza jego poprawność oraz zgodność z oryginałem.

clicktranslate™

Opracowane przez KERN Polska rozwiązanie portalowe dla ułatwienia składania zleceń i ich opracowywania w dziedzinie zarządzania procesem usług tłumaczeniowych.

CMS

Skrót: Content-Management-System (system zarządzania treścią)

System zarządzania treściąto system, który umożliwia i organizuje wspólne tworzenie i opracowywanie treści składającej się z dokumentów tekstowych imultimedialnych, przeważnie dla World Wide Web. Najbardziej użytecznymi systemami CM są Joomla!, PHP-Fusion, TYPO3 i WordPress.

Tłumaczenie wspomagane komputerowo

Fachowe określenie brzmi Computer Aided Translation (CAT), po polsku – tłumaczenie przy pomocy komputera. Tłumaczenie wspomagane komputerowo różni się od tłumaczenia automatycznego o tyle, że to ostatnie jest wykonywane przez sam komputer, natomiast w tym pierwszym tłumaczy człowiek korzystający z pomocy komputera.

Urządzenia do tłumaczeń ustnych/technika konferencyjna

Sprzęt techniczny, potrzebny do tłumaczenia ustnego podczas obrad międzynarodowych, konferencji, prezentacji, wygłaszania przemówień itd. Należą do tego m.in. przenośne urządzenia na podczerwień dla tłumaczy symultanicznych na imprezach międzynarodowych z dużą ilością uczestników, jak np. konferencje, seminaria lub fora dyskusyjne, oraz urządzenia dla przewodników osób zatrudnianych podczas zwiedzania zakładów lub targów, jeżeli jakaś grupa uczestników ma swobodnie się poruszać.

DTP

Skrót: Desktop Publishing

Oznacza wspomagany komputerowo skład wysokiej jakości dokumentów, które mogą zawierać tekst i ilustracje. Celem jest publikacja katalogów, magazynów lub książek. Potrzebne są do tego m.in. specjalne programy do nadawania układu tekstu.

Tłumaczenia ekspresowe

Tłumaczenia, które muszą być wykonane i dostarczone w krótkim czasie, podanym w zleceniu.

Narzędzia ekstrakcyjne

Narzędzia ekstrakcyjne są stosowane podczas ekstrakcji terminologii. Przy ich pomocy jest możliwe generowanie listy prawdopodobnych terminów, które są potem selekcjonowane i uzgadniane przez tłumacza lub fachowca.

Tłumaczenia specjalistyczne

Dokładne tłumaczenie zgodnie z najwyższmi wymogami w obrębie określonej dziedziny (np. gospodarka, nauka, technika). Dzieje się to przy wykorzystaniu ustalonej, stale rozbudowującej się terminologii specjalistycznej.

Zajęcia firmowe

W związku z globalną gospodarką i powstającymi nowymi rynkami wymaga się od firm międzynarodowych i ich pracowników wprawnego językowo postępowania z klientami zagranicznymi. Podczas zajęć firmowych uczestnicy otrzymują program szkoleniowy, zorientowany na praktykę i dostosowany do ich firmy.

Tłumaczenie szeptane

Tłumaczenie symultaniczne, konferencyjne lub negocjacyjne dla pojedynczej osoby, odbywające się ściszonym głosem, aby nie zakłócać ogólnego przebiegu spotkania.

Synchronizacja obcojęzyczna

Późniejsze udźwiękowienie języka oryginału materiału filmowego w innym języku.

Obcojęzyczny mówca podkładający głos

Obcojęzycznymi aktorami podkładającymi głos są często lingwiści, tłumacze ustni, mówcy lub aktorzy, którzy opanowali język, na który ma być przełożony materiał, tak dobrze, jak ich język ojczysty.

Obcojęzyczne napisy

Wykonywanie napisów w materiałach filmowych w języku innym niż język oryginału, np. na spotach reklamowych, filmach szkoleniowych, w prezentacjach w programie PowerPoint. Tu w doborze słów musi odzwierciedlać się aspekt kulturowy, a mowa musi być tak oddana w tekście, by treść była całkowicie zrozumiała.

Udźwiękowienie w języku obcym

Obcojęzyczne przepracowanie mediów audiowizualnych, przykładowo udźwiękowienie filmów przemysłowych lub reklamowych, video, CD i taśm dźwiękowych w innym języku. Ważne jest przy tym to, by zatrudniono mówcę w języku ojczystym [native speaker], aby produkt końcowy działał tak, jak od razu wyprodukowany w języku docelowym.

HTML

Skrót: Hypertext Markup Language

HTML jest językiem znaczników opartym na tekście do strukturyzacji treści, jak teksty, obrazki i hiperłącza w dokumentach. Dokumenty HTML są podstawą sieci World Wide Web i są wyświetlane przez przeglądarkę internetową.

Ilustracja i grafika

Aby zależności stały się łatwiej zrozumiałe, złożone treści techniczne przedstawia się w dokumentacjach graficznych. Połączenie między elementami werbalnymi i wizualnymi może sprawić, że obsługa będzie szybsza i bardziej efektywna.

Szkolenie firmowe

Patrz także Zajęcia firmowe

Komunikacja międzykulturowa

Tłumacz pisemny czy ustny nie występuje tylko jako pośrednik między dwoma językami, lecz także jako pośrednik między dwiema kulturami. Dlatego ugruntowana wiedza obszaru kulturowego języków w których się specjalizuje stanowi dla niego podstawę.

Internacjonalizacja

Internacjonalizacja jest warunkiem koniecznym dla procesu lokalizacji. Przekazywane informacje muszą zostać dopasowane do rynku docelowego.

Kompetencje tłumacza

Ogół zdolności i wiedzy profesjonalnego tłumacza. Mieszczą się w nim, oprócz kompetencji w języku ojczystym i obcym, również umiejętności kulturowe, specjalistyczne, komunikacyjne i teoretyczne, które zapewniają uzyskanie wysokiej jakości tłumaczenia.

Tłumaczenia konferencyjne

Tłumaczenie symultaniczne lub konsekutywne podczas odbywających się konferencji, wystąpień lub na podobnego rodzaju spotkaniach. Może być realizowane przez jednego bądź kilku tłumaczy włącznie, przy tym możliwe jest korzystanie z technicznego sprzętu pomocniczego, ale nie konieczne.

Tłumaczenie konsekutywne

Tłumaczenie mające miejsce w trakcie prowadzenia rozmów lub pertraktacji - zwłaszcza odbywających się na wyższym szczeblu - w tym w licznych instytucjach np. w sądzie. Tłumaczenie ustne kolejno dłuższych bądź krótszych fragmentów tekstu

Korekta

Tekst docelowy (tłumaczenie), przeważnie w formie elektronicznej, jest sprawdzany pod względem poprawności i porównywany z tekstem wyjściowym. Pod uwagę brane są głównie aspekty formalne. Przygotowane tłumaczenie końcowe jest sprawdzane pod względem zawartych błędów formalnych, zgodności, idiomów w tekście, kompletności, formatowania itd. Może to odbywać się kilkutorowo.

Redakcja

Podczas redagowania tekstu weryfikowane jest czy tłumaczenie oddaje istotę treści tekstu wyjściowego, czy jest z nim zgodne oraz czy jest kompletne.

Narzędzia lokalizacji

Środek pomocniczy podczas lokalizacji oprogramowania (np. Alchemy Catalyst, Passolo, Visual Localize).

Tłumaczenie automatyczne

Tłumaczenie tekstów za pośrednictwem programu komputerowego Końcowe efekty procesu tłumaczenia automatycznego wciąż nie są zadowalające. Bez udziału człowieka niemożliwe jest uzyskanie optymalnego efektu tłumaczenia.

Język ojczysty

Język nabyty w dzieciństwie lub we wczesnej młodości i rozwijany poprzez dalsze kształcenie, opanowany w stopniu biegłym. Biegły stopień opanowania języka ojczystego wiąże się ze znajomością aktualnych oraz uprzednich zjawisk społecznych danego kraju. W zasadzie tłumacze powinni dokonywać przekładu wyłącznie na język ojczysty jeśli stawiane są wysokie wymagania językowe

Zasada odnośnie języka ojczystego

Tłumacze rodzimi wyspecjalizowani w wybranej dziedzinie potrafią za pomocą idiomów wychwycić istotę oraz kontekst tekstu uwydatniając przy tym najmniejsze jego detale, jednocześnie zachowując także niebywałe wyczucie językowe. Optymalny efekt tłumaczenia uzyskuje się gdy tłumacz dokonuje przekładu na język ojczysty.

Tłumaczenia patentów

Tłumaczenie patentów i tekstów pokrewnych, tj. zgłoszenia patentowe w międzynarodowych urzędach patentowych i kontroli patentowej. Tłumaczenia tego rodzaju są zlecane między innymi przez kancelarie radców patentowych, wydziały patentowe wielkich firm, działy badawczo-rozwojowe oraz wynalazców.

Zarządzanie projektami

Zarządzanie, koordynacja i planowanie projektu zleceń na tłumaczenia, które ze względu na swoją objętość, kompleksowość, kombinację językową, stopień trudności tekstu, szczególny termin dostawy bądź życzenie tłumaczenia danego tekstu na kilka języków równocześnie, wymagają szczególnego planowania i szczególnego nakładu pracy.

Ustne tłumaczenia pośrednie

Podczas tłumaczenia pośredniego dokonuje się przekładu na podstawie przetłumaczonego już tekstu na drugi język. W ten sposób już przetłumaczony tekst służy jako podstawa do kolejnego tłumaczenia. Tłumaczenie pośrednie jest stosowane w przypadku braku tłumacza dla danej kombinacji językowej, zwłaszcza rzadko spotykanej tj: malajski-hindi.

Ustne tłumaczenie symultaniczne

W trakcie tłumaczenia symultanicznego tłumacz ustny może skorzystać z kabiny oraz sprzętu technicznego, co znacznie ułatwi mu pracę bądź w zależności od potrzeb może także tłumaczyć wyłącznie szeptem. Czas tłumaczeń ustnych jest kosztowny. Niezbędne jest odpowiednie przygotowanie tłumaczy symultanicznych w celu zapewnienia całkowitego zrozumienia przekazywanych treści. Jeśli chodzi o tłumaczenie konferencyjne, może ono przybrać formę zarówno tłumaczenia symultanicznego jak i konsekutywnego.

Lokalizacja oprogramowania

Dostosowanie i dopasowanie specyficzne dla wybranego języka platform użytkownika z menu, polami dialogowymi i przyciskami, pomocy online oraz dokumentacji drukowanej do warunków określonego kraju docelowego.

Szkolenia językowe

Szkolenia językowe mogą przybierać różne formy. Mogą to być szkolenia indywidualne, intensywne treningi grupowe, seminaria, warsztaty weekendowe, urlopy szkoleniowe oraz intensywne kursy za granicą. Celem jest nabycie znajomości języka obcego.

Rozpoznawanie mowy

Tekst mówiony podczas rozpoznawania mowy jest przekształcany przez program komputerowy na tekst pisany. Programy tego typu wykorzystują również tłumacze. Od niedawna są nawet systemy, które zamiast przerywanego sposobu mówienia (z przerwami między poszczególnymi słowami) rozpoznają też ciągły sposób mowy.

Mediacja

Pojęcie nadrzędne dla tłumaczenia pisemnego i ustnego.

Wyjazdy na kursy językowe

Podczas obozu językowego nauka wiąże się z poznawaniem kultury i mentalności danego kraju. Ponieważ języka można używać poza kursem, możliwe są szybsze efekty.

Dokumentacja techniczna

Dokumenty, które opisują wyroby techniczne, takie jak na przykład instrukcje eksploatacji, obsługi lub instrukcje dotyczące bezpieczeństwa.

Redakcja techniczna

Redaktorzy techniczni przetwarzają informacje techniczne w instrukcje eksploatacji i obsługi oraz odpowiednio je dopasowują. Ważne jest, aby teksty te były dobrze sformułowane i zrozumiałe.

Autor/redaktor techniczny

Wiedza fachowa jest sporządzana przez redaktorów technicznych według rodzajów tekstu dla odbiorców specjalnych, tak by dokumentacja techniczna była zrozumiała w sposób optymalny i mogła ewentualnie posłużyć jako baza tłumaczenia na inne języki. Potrzebne są do tego różne pomoce techniczne takie jak baza danych terminologii i segmentów tekstu. Podczas lokalizacji może dochodzić do korelacji czynności tłumacza z czynnościami redaktora technicznego.

Tłumaczenie telefoniczne

Podczas tłumaczenia telefonicznego tłumacz bierze udział w rozmowie z pozostałymi rozmówcami. Tutaj tłumaczom stawia się szczególne wymagania, które w wyniku różnych okoliczności (np. zakłócenia na linii, brak możliwości nastawienia się na rozmówców i treść rozmowy), mogą w dużej mierze zależeć od spontanicznych reakcji tłumacza. Globalizacja i migracja zwiększają zapotrzebowanie na usługi językowe tego rodzaju.

term4client™

Przy pomocyterm4client™firma KERN Polska umożliwia tworzenie terminologii firmowej odnoszącej się do wszystkich działów i spółek krajowych w sposób przejrzysty i ustrukturyzowany oraz udostępnia ją w formie online w zasięgu całego przedsiębiorstwa.

Terminologiczne bazy danych

Bazy danych, tabele równoważności i wykazy terminologiczne, które pomagają w użyciu języka specyficznego dla danej firmy, na przykład w formie glosariusza lub słownika. Bazy danych terminologii ułatwiają pracę również tłumaczom.

Ekstrakcja terminologii

Kosztowny proces ustalania wewnątrz firmowej terminologii, który daje możliwość ustalenia wewnętrznej konsekwencji językowej. Jest to z reguły realizowane przez tłumacza lub rodzimego lektora.

Systemy pamięci tłumaczeniowej

Skrót: Translation-Memory-Systeme

W systemach pamięci tłumaczeniowej (np. Déjà Vu, Across, Trados, Transit) chodzi o programy, za pomocą których segmenty tekstu wyjściowego wraz z przynależnymi im segmentami tekstu docelowego są podczas tłumaczenia zapisywane w bazie danych. W ten sposób, w razie powtórnego wystąpienia w takiej samej lub podobnej formie można je zauważyć i ponownie zastosować. Dzięki temu tłumacz nie traci czasu na szukanie zdań już uprzednio przetłumaczonych, a jednolitość tłumaczeń może być lepsza.

Transkrypcja

Transkrypcja jest przedstawieniem danego terminu z obcego pisma za pomocą zapisu fonetycznego lub dostosowaniem do reguł wymowy języka docelowego.

TYPO3

Content-Management-Framework dla stron internetowych

System jest szczególnie przydatny do wielojęzyczności

Narzędzia tłumaczeniowe

Pojęcie zbiorcze dla programów, które mogą być pomocne tłumaczowi przy pracy. Zalicza się do tego narzędzia lokalizacyjne, systemy zarządzania terminologią, programy do tłumaczenia automatycznego, systemy pamięci tłumaczeniowej, elektroniczne słowniki i glosariusze, programy analityczne, programy do zarządzania projektem, programy liczące itd.

Tłumaczenie dokumentów

Przez tłumaczenie dokumentów rozumie się tłumaczenie zaświadczeń, które mają znaczenie przede wszystkim w obiegu prawnym (np. dokumenty notarialne, sądowe, prywatne). Dokumenty te tłumaczone są przez tłumaczy przysięgłych. Potwierdzają oni kompletność i poprawność tłumaczenia okrągłą pieczęcią. Poświadczenie może mieć miejsce, w miarę potrzeby, za pośrednictwem notariusza.

UTF-8

Skrót: 8-bit UCS Transformation Format

Jest najszerzej rozpowszechnionym kodowaniem dla znaków unicode.UTF-8 nabrało też centralnego znaczenia jako globalne kodowanie znaków w internecieRównież w stosowanym w przeglądarkach języku HTML wykorzystuje się UTF-8 do wyświetlania znaków specyficznych dla języka.

Tłumacze przysięgli

Tłumacze pisemni lub ustni, którzy posiadają uprawnienia do tłumaczenia i poświadczania dokumentów bądź do tłumaczeń ustnych przed instytucjami tj. sądy Złożyli ogólną przysięgę, która ich do tego uprawnia. Warunki zaprzysiężenia lub upoważnienia są różne w zależności od kraju, wymogiem są jednak kwalifikacje zawodowe jako tłumacza lub tłumaczenie ustne bądź egzamin kompetencyjny.

Tłumaczenia negocjacyjne

Chodzi tu o tłumaczenie ustne podczas imprez dydaktycznych, odczytów i wykładów. Może odbywać się z urządzeniem do tłumaczeń lub bez.

Lokalizacja stron internetowych

Tłumaczenie i lokalizacja stron internetowych, przykładowo wielojęzycznych stron firmowych. Należy do tego między innymi dopasowywanie różnych plików i formatów.

XML

Skrót: Extensible Markup Language

XML to język znaczników do przedstawiania hierarchicznie ustrukturyzowanych danych w formie plików tekstowych.

Program liczący

Programy do liczenia znaków, słów, wierszy lub stron tekstów wyjściowych i docelowych. Programy takie zostały opracowane specjalnie dla tłumaczy i są po części połączone z modułem do wystawiania rachunków. Dla potrzeb profesjonalnego tłumacza moduł liczący i zintegrowany z programem MS Word jest niewystarczający.